De hersenen goed voeden

Fosfolipiden en DHA, bouwstenen van de zenuwcellen

In de hersenen zijn vetten onmisbaar!

Onze hersenen bestaan voor 50 à 60% uit vetstoffen: het hoogste vetgehalte na de vetcellen zelf. Wel vreemd dus dat de voornaamste brandstof glucose is! De reden is vrij eenvoudig: in de hersenen zit geen steunweefsel, maar de dichtheid van de cellen is indrukwekkend. En zij hebben een specifieke vorm, om de boodschappen op te vangen, door te geven en uit te wisselen.

Al deze cellen zijn omgeven door een membraan bestaande uit een dubbele lipidenlaag, die voor ongeveer 50% uit fosfolipiden bestaat. De voornaamste zijn fosfatidylserine en fosfatidylcholine (of lecithine). De vetzuurketens van de fosfolipiden in de hersenen bevatten meer DHA (docosahexaeenzuur), ook wel cervonzuur genoemd (uit de groep van de omega-3-vetzuren), op voorwaarde dat de voeding het in voldoende hoeveelheid aanbrengt, want ons lichaam kan het niet zelf aanmaken.

Bovendien zijn de lange armen van de zenuwcellen of neuronen, axonen genoemd, omgeven door bijzondere cellen die een onderbroken schede vormen, de myelineschede. Die myeline helpt de geleiding van de boodschap te versnellen en bestaat ook voor 70% uit vetten.

Rol van de fosfolipiden en DHA in de hersenen

• Fosfolipiden waarborgen de vervormbaarheid en de integriteit van de membranen van de zenuwcellen.¹ Membranen in goede staat optimaliseren het transport van de boodschappers van de informatie, de neurotransmitters. Geen goede werking zonder de geschikte hoeveelheid DHA. Wij weten dat deze verhouding met de voeding verandert.
• Zij hebben ook een effect op de synthese en de vrijstelling van de neurotransmitters. Fosfatidylserine bijvoorbeeld verhoogt de vrijstelling van dopamine en acetylcholine die betrokken zijn bij het memorisatie- en leerproces. Fosfatidylcholine maakt de productie mogelijk van acetylcholine en van bestanddelen van de myelineschede, wat de snelheid van de boodschappenoverdracht bevordert.¹
• DHA is van zijn kant even noodzakelijk voor de hersenen als calcium voor het bot. Het werkt op de vorming van de neuronen en hun overleving, op de transmissiesnelheid van de zenuwboodschappen, op de arteriële tonus, op het glucosetransport, op de weerstand tegen stress, op het leer- en memorisatieproces.^2-5

De rol van de vitaminen

Vitamine B5 ondersteunt de intellectuele prestaties en de synthese van bepaalde neurotransmitters.
Vitamine B6 neemt deel aan de werking van het zenuwstelsel⁶ terwijl vitamine E de cellen beschermt tegen oxidatieve stress, onder meer de neuronen.⁷

1. Küllenberg D et al. Health effects of diatary phospholipids.. Lipids in health and disease.2012, 11 :3.
2. Cao D et al. Docosahexaenoic acid promotes hippocampal neuronal development and synaptic function. J Neurochem. 2009 Oct;111(2):510-21.
3. Lukiw WJ et al. A role for docosahexaenoic acid-derived neuroprotectin D1 in neural cell survival and Alzheimer disease. J Clin Invest. 2005 Oct;115(10):2774-83.
4. Layé S. Polyunsaturated fatty acids, neuroinflammation and well being. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids. 2010 Apr-Jun;82(4-6):295-303.
5. Lavialle M.1, Layé S.2 . Acides gras poly-insaturés (omega 3, omega 6) et fonctionnement du système nerveux central. Innovations Agronomiques 10 (2010), 25-42.
6. Selhub J et al. B vitamins and the aging brain. Nutr Rev. 2010 Dec;68 Suppl 2:S112-8.
7. Lucile Capuron et al. Vitamin E status and quality of life in the elderly: influence of inflammatory processes. Br J Nutr. 2009 November; 102(10): 1390–1394.